Một ông anh bất chợt hỏi: “Chú đã ăn canh rau chua chưa?” Tôi lắc đầu: “Chưa biết mặt rau chua bao giờ”. “Canh rau chua thanh lắm, thanh hơn canh me”. “Bán ở đâu?”. “Anh mới từ Lagi về. Mưa, rau mọc dại sau vườn nhà nhiều lắm. Cô em cắt ra chợ bán được mấy triệu”…
Sau đoạn đối thoại theo kiểu của người già, tôi hỏi thăm Google, mới biết rau chua còn gọi là rau bụp giấm. Nó thuộc dòng đay để làm sợi, còn có tên là vông vang, đay Nhật. Nhưng bông của nó hoàn toàn khác thứ hoa hoàng quỳ có tên vông vang trong tiểu thuyết của Đỗ Tốn. Hồi mới đọc, một đứa bạn trong lớp báo chí hỏi: “Mày có biết vông vang là hoa gì không? Tao muốn lấy tên đó làm bút danh”.
Bụp giấm cho ra một loại hoa đỏ mà có thời các chợ đặt cho nó cái tên a-ti-sô đỏ để nâng giá, không ngoài ý xí gạt mấy bà cả tin. Rồi còn được báo chí chính thống “tiền hô hậu ủng” thứ a-ti-sô giả mạo này nữa…
Có lần tôi đã mua bông bụp giấm về ngâm rượu lấy màu. Nhưng lá chưa ăn bao giờ. Nghe nói vậy, mới ra chợ “bách hóa” nhất là Bàn Cờ tìm. Chẳng bà bán rau nào biết thứ rau chua có tên là bụp giấm. May sao, có ông bạn Diệu Thùy có dịp về Bến Tre, tôi năn nỉ rán kiếm cho mớ lá bụp giấm. Sáng hôm sau thức dậy muộn, nghe ổng điện gọi báo, “gọi cửa không được, điện không nghe, quăng bó rau vào sân rồi đó”.
Quơ quào chạy ra chợ Thái Bình mua cá lóc đồng về nấu canh với bụp giấm. Chợ này chỉ có một sạp chuyên bán hàng cá đồng. Con nhỉnh hơn ba ngón tay – nhỏ nhất trong số cá lóc đồng có giá 30.000đồng/ con. Không dài dòng chuyện làm cá nấu canh cho tốn thời gian bạn đọc. Như một thứ canh chua thôi mà, đâu có gì ghê gớm lắm.
Thử và sai. Tô canh chua rau bụp giấm hôm đó hơi quá đô chua nhưng vẫn ăn trọn vẹn. Chất chua thấm vào thịt cá, chấm với nước mắm đồng dầm ớt vừa ngọt, vừa chua, vừa mặn thơm mùi mắm. Rau chua cũng có vị chua riêng của nó. Bỏ vào nồi nước sôi là “mùa thu ngay lập tức trở lại”. Lá vàng úa. Nước có hương vị riêng, hơi hắt, còn lá nhơn nhớt và chua.
Tô canh chua bụp giấm không thể dịu hơn đọt me như ông anh đã nói nhưng quả thật lạ lắm. Hôm rồi về quê, tôi được hạnh ăn tô canh chua cá dò nấu đọt me, hương vị ám lại còn nóng hổi, nên không sợ mình nói sai về rau bụp giấm được…
Ngữ Yên
